Innovatiepartnerschap Sterke Lekdijk
Resultaat meekoppelkans - nevengeul gegraven bij Salmsteke
Innovatiepartnerschap Sterkte Lekdijk is genomineerd voor de WOW-prijs 2023. Ben je benieuwd waarom dit project zo bijzonder is en waarom zij geselecteerd zijn voor meest buitengewone samenwerking? Luister dan de podcast.
Waar werken jullie aan?
Wij versterken 55 kilometer Lekdijk tussen Amerongen en Schoonhoven. Een belangrijke primaire waterkering die een groot deel van Nederland beschermt tegen overstroming. Een dijk met een rijke geschiedenis van 900 jaar. In 1233 schoot de Graaf van Holland de Bisschop van Utrecht te hulp bij de eerste dijkversterking. Nu is dat opnieuw nodig in alliantie met het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma. Wij voegen met respect een nieuwe bladzijde toe aan de geschiedenis van de Lekdijk.
Foto: Veldproef innovatie SoSEAL
Versterken is zeer ingrijpend voor het kwetsbare landschap en voor haar inwoners. Innovaties zijn noodzakelijk om dit unieke rivierenlandschap te behouden. Voor innoveren is actuele kennis over techniek, materialen en oplossingen uit de markt nodig. Ook beschikbaarheid van machines en materieel is essentieel om bijvoorbeeld emissieloos te kunnen bouwen. Door in de verkenningsfase al samen te werken met marktpartijen halen we deze kennis vroegtijdig in huis. Dit is het innovatiepartnerschap. De innovatie wordt ontwikkeld tijdens het ontwerpproces en maakt hier onderdeel van uit. De ontwikkelde innovaties worden, indien ze bewezen succesvol zijn, daadwerkelijk toegepast bij de uitvoering van de dijkversterking.
Waar staan jullie met elkaar?
In gemengde teams wordt grenzeloos samengewerkt op individueel niveau als ‘Sterke Lekdijkers’. De werkwijzen van verschillende culturen zijn samengebracht in één uniforme werkwijze. Deze werkwijze is geschikt voor andere projecten. We hebben kennis en ervaring gebundeld in innovatieve rekenmethoden die leiden tot afname van de versterkingsopgave. De eerste productinnovatie, het Prolock filterscherm, nadert inmiddels voltooiing. Meer productinnovaties volgen snel, zoals SoSeal en Mixed-in-Place. Bij de ontwikkeling zijn kennisinstituten zoals de TU Delft nauw betrokken.
Foto: Machines Mourik werken aan dijk bij Salmsteke
Een emissieloze waterstofkraan is ontwikkeld die zacht brommend zijn werk verzet. De ontwikkeling was mogelijk met het oog op inzet gedurende het gehele project. De innovatiepartners maken gebruik van elkaars emissieloze materieel. Dat is wel even wennen… De opgedane kennis en ervaring wordt vrij gedeeld in het Emissieloos Netwerk Infra. Het ENI is opgericht naar aanleiding van het innovatiepartnerschap om de ontwikkeling van de emissieloze bouwplaats te versnellen. Het ENI telt inmiddels meer dan 40 deelnemers.
Foto: Waterstofkraan Mourik
Waarom verdienen jullie het om de WOW-samenwerkingsprijs te winnen?
Wij verdienen de WOW samenwerkingsprijs omdat de versterking van de Lekdijk een samenwerking langs meerdere assen is. Door het innovatiepartnerschap kunnen we innovaties zodanig ver brengen dat ze daadwerkelijk toegepast kunnen worden. Deze kennis brengen we verder via het landelijke hoogwaterbeschermingsprogramma. Hierdoor zijn de innovaties in potentie deelbaar en vermenigvuldigbaar voor alle waterschappen. De samenwerking in het innovatiepartnerschap levert resultaat op. De uniforme werkwijze, de innovatieve rekenmethoden, de nieuwe technieken en de ontwikkeling van emissieloos materieel zijn stuk voor stuk van grote betekenis voor de landelijke dijkversterkingsopgave.
Wie werken er samen?
Samenwerkingspartijen programma breed
Alle zeven deelprojecten doorlopen een participatietraject, waarbij onder andere de volgende partijen betrokken zijn: bewoners langs de Lekdijk en andere omwonenden, (agrarische) bedrijven, recreanten, natuurliefhebbers, weggebruikers, fietsersbonden, Landschap Erfgoed Utrecht (LEU), ANWB, Routebureau Utrecht, Netbeheerders (K&L), Commissie MER, Bevoegd Gezag, Omgevings Kwaliteits Team (KWT) Sterke Lekdijk en Buurwaterschappen.
Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP)
Het programma Sterke Lekdijk maakt onderdeel uit van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Het HWBP is dan ook bij het totale programma, inclusief de individuele deeltrajecten betrokken.
Emmissieloos bouwen
Het ‘emissieloos bouwen team’ bestaat uit onze drie innovatiepartners Van Oord, Mourik en Lekensemble (Heijmans, GMB, De Vries en Van de Wiel). Zij werken samen in het kennisdelingsnetwerk Emissieloos Netwerk Infra (ENI) dat op initiatief van ons waterschap is opgericht. Bijzonder is dat partijen onderling de afspraak hebben dat ontwikkelde emissieloze machines onderling worden uitgeleend.
Optimalisatie rekenmethodieken
We werken voor het hele programma aan optimalisatie van de rekenmethodieken om de kans op piping en de macrostabiliteit van de Lekdijk sneller en preciezer te kunnen berekenen. De samenwerking bestaat voor dit onderdeel uit: De Stichtse Rijnlanden, Mourik, Van Oord en Lekensemble (Heijmans, GMB, De Vries & Van de Wiel) en hun experts, alsmede ontwikkelaars van RHDHV, Fugro en Viktor en RPS. Een mooi resultaat van deze samenwerking is de Piping Check App.
Samenwerking in de 7 deelprojecten
Dijkversterking traject Salmsteke
Gecombineerd met:
- Herinrichting uiterwaard met
- Aanleg nevengeul van de Lek
- Aanleg en/of bevordering bloemrijke dijk
- Natuurbevordering
Productinnovatie: Prolock filterscherm
Samenwerkingspartijen: De Stichtse Rijnlanden, Mourik Infra, HWBP, provincie Utrecht, gemeente Lopik, Staatsbosbeheer, De Stichtse Groenlanden, Rijkswaterstaat, ABT, Van Schie en Van Tongeren, Profextru, Deltares, Vereniging Sterke Lekdijk (bewoners en LTO)
Meer informatie: Salmsteke - HDSR
Dijkversterking traject Wijk bij Duurstede – Amerongen
- Gecombineerd met:
Ruimtelijke ontwikkelingen, zoals herinrichting Lunenburgerwaard - Groot onderhoud Beermuur
- Ecologische verbindingen
- Fietspad Irenesluis-Beermuur
- Aanleg wandelroutes en rustpunten
- Aanleg en/of bevordering van bloemrijke dijk
Productinnovaties: SoSEAL en Bentonietmat
Samenwerkingspartijen: De Stichtse Rijnlanden, HWBP, Lekensemble (Heijmans, GMB, De Vries & van de Wiel), provincie Utrecht, gemeente Wijk bij Duurstede, gemeente Utrechtse Heuvelrug, Utrechts Landschap, Watersportvereniging Rijn en Lek, Vereniging Natuur en Milieu Wijk bij Duurstede (VNMW), Vereniging Sterke Lekdijk (bewoners en LTO), Staatbosbeheer (RBB), Kasteel Amerongen, Landgoed Zuylestein, Heemkundige Stichting Amerongen, TU Delft, Hogeschool Van Hall Larenstein, Deltares, Tauw, Sweco, Arcadis.
Meer informatie: Wijk bij Duurstede - Amerongen - HDSR
Dijkversterking traject Culemborgse Veer – Beatrixsluis
Gecombineerd met:
- Natuurontwikkeling in de uiterwaarden
- Beleefbaar en zichtbaar maken van inlaatsluis bij Fort Honswijk
- Icoonprojecten langs de Lekdijk gericht op cultuurhistorie en recreatie
- Aanleg en/of bevordering van bloemrijke dijken.
Productinnovaties: Mixed-in-Place wand (MIP) en Grofzandbarrière (GZB).
Samenwerkingspartijen: De Stichtse Rijnlanden, Van Oord, HWBP, provincie Utrecht, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat, gemeente Nieuwegein, gemeente Houten, RHDHV, Fugro, Antea, HITEC Road, Wicks, Deltares, Stichting Weidevogels, Stichting leefbaarheid Tull en ‘t Waal, Fort Honswijk, Vereniging Sterke Lekdijk (bewoners en LTO).
Meer informatie: Culemborgse Veer - Beatrixsluis - HDSR
Dijkversterking traject Salmsteke Schoonhoven
Gecombineerd met:
- Samenhangend ontwerp voor dijkversterking én natuurontwikkeling in de uiterwaarden
- Versterken recreatieve mogelijkheden, zoals struinpaden, wandelroutes in de uiterwaarden en rustpunten
- Gemeentelijk monument De Heul restaureren
- Aanleg en/of bevordering bloemrijke dijk
Samenwerkingspartijen: De Stichtse Rijnlanden, Mourik, provincie Utrecht, Staatsbosbeheer, Gemeente Lopik, Gemeente Krimpenerwaard, Rijkswaterstaat, Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard, VRU, Arcadis, Sweco, RPS, DPI, Vereniging Sterke Lekdijk (bewoners en LTO).
Meer informatie: Salmsteke - Schoonhoven - HDSR
Foto: Machines Mourik werken aan dijk bij Salmsteke
Dijkversterking traject Jaarsveld Klaphek
Gecombineerd met:
- Natura-2000-gebied De Horde in de uiterwaarden beter beleefbaar maken
- Aanleg doorlopende zone van kleiputten
- Bloemrijk talud
- Aanleg rustpunten
- Dijkdorp Jaarsveld met het historische waterschapshuis beleefbaar make
- Aanleg en/of bevorderen bloemrijke dijk
Productinnovatie: JLD-Dijkstabilisator (onderzoeksfase)
Samenwerkingspartijen: De Stichtse Rijnlanden, provincie Utrecht, Rijkswaterstaat, gemeente IJsselstein, gemeente Lopik, Lekensemble (Heijmans, GMB, De Vries & Van de Wiel), JLD contracting, JLD international, Deltares, Vereniging Sterke Lekdijk (bewoners en LTO), Weidevogelbescherming Lopik, Wijkplatform Nieuwegein HZL (Hoogzandveld), IVN Educatie Nieuwegein-IJsselstein e.o., Stichting Lopikerkapel, LTO ZW Utrecht, Buitenplaats Huis te Jaarsveld, Beachclub Klein Scheveningen, Stichting behoud Lopikerwaard, Verenigingen van eigenaren De Loef en De Boeg (huisjesparken) Defensie Pijplijn Organisatie (DPO), Hervormde gemeente Jaarsveld (begraafplaats), Buurt en speeltuinvereniging ’t Jaarsveldje, Jachthaven Keijzerskroon,
Meer informatie: Jaarsveld - Klaphek - HDSR
Dijkversterking traject Irenesluis – Culemborgse Veer
Gecombineerd met:
- Herstel tichelputten (aanleg tichelputzones) in Schalkwijker Buitenwaard, waardoor leefgebied voor flora en fauna wordt vergroot
- Verbeteren wandelstructuur.
- Versterken/restaureren watererfgoed (dijkpaalhuizen, historische dijkpalen)
- Ontwikkelen rustpunt bij historisch cluster De Heulse Waard
- Aanleg en/of bevorderen bloemrijke dijk
Samenwerkingspartijen: De Stichtse Rijnlanden, HWBP, Van Oord, provincie Utrecht, gemeente Houten, gemeente Wijk bij Duurstede, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat, Vereniging Sterke Lekdijk (bewoners en LTO)
Meer informatie: Irenesluis - Culemborgse Veer - HDSR
Dijkversterking traject Nieuwegein
Gecombineerd met:
- Historische waarde Rijkshulpschutsluis beter beleefbaar maken
- Aanleg en/of bevorderen bloemrijke dijk,
- Ontwikkeling natuur en wandelmogelijkheden Bossenwaard
- Behoud en versterken landschappelijke waarden
- Verplaatsen sloten
Samenwerkingspartijen: De Stichtse Rijnlanden, HWBP, Van Oord, provincie Utrecht, Rijkswaterstaat, gemeente Nieuwegein, Vereniging Sterke Lekdijk (bewoners en LTO), Wijkplatform Vreeswijk, IVN Educatie Nieuwegein-IJsselstein, Zeilvereniging De Lek, Wandelvereniging Te Voet.
Meer informatie: Nieuwegein - HDSR
